włącz wersję strony dla czytników ekranów - pamiętaj poruszaj się po nagłówkach h1, h2
Przejdź do menu
Przejdź do sekcji kontakt
Czcionka
Przywróć oryginalny rozmiar tekstuzwiększ rozmiar tekstu
Kontrast
przywróć oryginalny kolor tekstu i tłaustaw żółty kolor tekstu na czarnym tlelogo żółte

Zespół Kabuki (ZK)

Nazwy alternatywne

  • Zespół Niikawa- Kuroki,
  • Kabuki make-up syndrome

Częstość występowania

1:32 000 – 86 000

Mimo, że po raz pierwszy ZK był zaobserwowany i opisany w Japonii, występuje z podobną częstością na całym świecie.

Podłoże genetyczne

Jedyną do tej pory poznaną mutacją odpowiedzialną za Zespół Kabuki jest mutacja genu MLL2, który znajduje się na chromosomie 12q13.2. Odpowiedzialna jest za ok ¾ przypadków Zespołu Kabuki. Należy jednak zwrócić uwagę, że nie wszyscy pacjenci z ZK mają tę mutację. Oznacza to, że są jeszcze inne nieznane geny, których mutacje są przyczyną ZK, oraz że negatywny wynik nie wyklucza rozpoznania zespołu Kabuki u dziecka.

Penetracja

Zespół Kabuki cechuje się pełną penetracją i zmienną ekspresją.  Oznacza to, że każda osoba, u której występuje mutacja warunkująca ZK będzie miała cechy choroby (pełna penetracja), jednak nie zawsze tak samo nasilone (zmienna ekspresja). Wiąże się to z ryzykiem niezdiagnozowania choroby u osób z mało nasilonymi (widocznymi) objawami.

Badania genetyczne

W Polsce nie ma możliwości wykonania diagnostyki genetycznej ZK. Na terenie Europy możliwość taka istnieje m.in. w Niemczech, Belgii, Holandii, Francji i Anglii.

Opis kliniczny i przebieg choroby

Noworodki

Noworodki zazwyczaj rodzą się zdrowe, ewentualnie z zauważalnym osłabieniem siły mięśniowej (hipotonia). Pierwsze objawy pojawiają się najczęściej dopiero w momencie karmienia, z którym dziecko może mieć ogromne problemy (słabe ssanie, ulewanie, wymioty). Co za tym idzie, noworodek słabo przybiera na masie, czyli wolno rośnie.

Dzieci

Dzieci z ZK charakteryzują się pięcioma zasadniczymi grupami objawów.

Należą do nich:

 

  1. Charakterystyczne cechy dysmorficzne twarzy (twarz przypomina makijaż aktorów tradycyjnego teatru japońskiego Kabuki) :
  •  długie szpary powiekowe (wrażenie dużych oczu) z wywiniętą boczną częścią powieki dolnej,
  •  łukowate, szerokie brwi przerzedzone po bokach
  • zmarszczka nakątna (fałd skórny nad przyśrodkowym kącikiem oka)
  • krótka kolumienka nosa, zapadnięty koniec nosa, szeroki grzbiet nosa
  • górna warga  uniesiona namiotowato, otwarte usta
  • duże, odstające lub kubkowate uszy (jak ucho od kubka), dołeczki przeduszne

 

  1. Nieprawidłowości szkieletu :
  • nieprawidłowości kręgosłupa (wady budowy kręgów, skolioza, kifoza) i żeber
  • krótki V palec ręki, skrzywienie V palca ręki (klinodaktylia)
  • krótkie palce (brachydaktylia)
  • nadmierna ruchomość w stawach
  • dysplazja stawów biodrowych

 

  1. Nieprawidłowości linii papilarnych palców ręki : opuszki płodowe (wypukłe      opuszki)

 

  1. Niepełnosprawność intelektualna (umiarkowana do łagodnej)

 

  1. Słaby przyrost masy i wzrostu

 

  1. Ponadto dzieci z ZK mogą mieć cały szereg wad różnych narządów i układów, takich jak wady:
  • serca (wady lewej strony serca – najczęściej zwężenie aorty, ale także ubytek w przegrodzie międzyprzedsionkowej lub międzykomorowej, zespół hipoplazji lewego serca)
  • układu moczowo-płciowego (wady nerek; połączenie między pochwą i  końcem jelita grubego u dziewczynek (przetoka odbytniczo-pochwowa);  wnętrostwo, spodziectwo  i mikropenis u chłopców)
  • układu pokarmowego (zarośnięcie odbytu, dwunastnicy)
  • okulistyczne (zez, opadanie powieki, uszkodzenie wzroku, niebieskie twardówki, wady tęczówki i rogówki, zaćma, ubytek tęczówki(coloboma), retinopatia barwnikowa)
  • zębów (szeroko rozstawione zęby, brak części uzębienia spowodowany brakiem zawiązków zębów, małe zęby, wady zgryzu)
  • podniebienia (podśluzówkowy rozszczep podniebienia, niewydolność podniebienia)
  • mózgu (agenezja lub hipoplazja ciała modzelowatego, malformacja Chiari I, polimikrogyria, zwężenie wodociągu mózgu i wtórne wodogłowie)

 

  1. U dzieci z ZK można spodziewać się także wielu problemów funkcjonalnych, do których należą:
  • opóźniony rozwój (psychoruchowy), problemy z chodzeniem, mówieniem i uczeniem się, trudności w komunikacji i kontaktach społecznych, 
  • zwiększona podatność na infekcje (związana z obniżona odpornością) oraz choroby autoimmunologiczne (szczególnie idiopatyczna plamica małopłytkowa,  autoimmunologiczna anemia hemolityczna, bielactwo)
  • padaczka
  • zaburzenia endokrynologiczne (niedobór hormonu wzrostu, niedoczynność tarczycy, przedwczesne dojrzewaniem piersi u dziewczynek, hipoglikemia)
  • głuchota
  • przewlekłe i nawracające zapalenie ucha środkowego
  • zachowania autystyczne (rzadko)

Dorośli

U starszych pacjentów możliwe jest złagodzenie charakterystycznych cech dysmorficznych twarzy. Ponadto niskiemu wzrostowi często towarzyszy otyłość brzuszna.

Diagnostyka różnicowa

Zespół delecji 22q11

Zespół Turnera

Zespół Van der Woude

Zespół skrzelowo-uszno-nerkowy (Brachiootorenal Syndrome)

Zespół Ehlersa-Danlosa,

Zespół Larsena

Zespół Hardikar

Zespół CHARGE

Poradnictwo genetyczne

Dziedziczenie

ZK dziedziczy się w sposób autosomalny dominujący, co znaczy, że tylko jedna z dwóch posiadanych kopii genu musi być zmutowana, żeby pojawił się typowy obraz  zespołu.

Ryzyko dla rodziny (rodzice, rodzeństwo, potomstwo)

 Z doświadczenia klinicznego wynika, że większość przypadków ZK powstaje „de novo”(sporadycznie), przez co rozumiemy, że geny rodziców chorego dziecka nie mają mutacji. Pierwszą i jedyną osobą w rodzinie posiadającą zmieniony gen jest właśnie chore dziecko. Gdy nie wykryjemy mutacji u rodziców ryzyko urodzenia kolejnego dziecka z ZK jest niskie ale nieco wyższe niż populacyjne. Dzieje się tak, gdyż nie możemy wykluczyć zjawiska mozaicyzmu germinalnego, czyli występowania wśród komórek rozrodczych (plemników i komórek jajowych) rodzica części komórek z mutacją i części bez mutacji.

W przypadku, gdy stwierdzimy, że nieprawidłowy gen pochodzi od jednego z rodziców istnieje 50 % ryzyko, że kolejne dziecko także będzie chore.

Diagnostyka prenatalna

Diagnostyka prenatalna jest możliwa tylko w przypadku gdy jeden z rodziców poczętego dziecka ma potwierdzoną mutację genu MLL2. Przy pomocy inwazyjnych metod diagnostyki prenatalnej (punkcja trofoblastu, amniopunkcja) pobiera się komórki płodu i bada się, czy dziecko odziedziczyło tę mutację.

Noworodki i Dzieci

KONSULTACJA GASTROENTEROLOGICZNA

W przypadku znacznych problemów z karmieniem dziecko powinno być pod opieką gastroenterologa dziecięcego.  Celem konsultacji jest wykluczenia refluksu żołądko-przełykowego oraz oceny, czy dziecko ssie i połyka prawidłowo.

(Dokładnej oceny po urodzeniu wymaga stan i drożność przewodu pokarmowego noworodka.)

 

!!! WAŻNE - Przy problemach z ulewaniem, wymiotami zastosowanie zagęszczonych mieszanek mleka modyfikowanego (oznaczonych symbolem „AR”)  oraz prawidłowe układanie dziecka po posiłku może złagodzić objawy refluksu.

KONSULTACJA KARDIOLOGICZNA

Ze względu na częstą obecność wad serca u osób z ZK konieczna jest dokładna ocena serduszka dziecka w badaniu echokardiograficznym i ewentualnych innych badaniach dodatkowych.

     

!!! WAŻNE - Wady serca czasem wymagają leczenia operacyjnego.

 

!!! WAŻNE -  Przy stwierdzonej wadzie serca należy poinformować o tym stomatologa przed każdym zabiegiem dentystycznym. Poda on odpowiedni antybiotyk aby ochronić dziecko przed infekcją serca.

KONSULTACJA ORTOPEDYCZNA

Z powodu zwiększonej predyspozycji do wrodzonego zwichnięcia stawu biodrowego u każdego niemowlaka lub dziecka z ZK konieczna jest jak najwcześniejsza diagnostyka ultrasonograficzna stawów biodrowych i ewentualne dalsze leczenie.

 

Opieki ortopedycznej wymagają także starsze dzieci ze stwierdzonymi wadami          kręgosłupa (np. skoliozą i/lub kifozą)

 

!!! WAŻNE - Ze względu na zwiększona ruchomość w stawach dzieci z zespołem Kabuki są bardziej narażone na skręcenia i zwichnięcia stawów. Dlatego należy ograniczyć zabawy, w których dziecko może doznać urazu- tzw. zabawy i gry kontaktowe (gdy kontakt z innym uczestnikiem lub przedmiotem  może spowodować zwichnięcie lub skręcenie stawów).  Natomiast urazy samych  struktur ścięgnistych i mięśniowych są rzadsze u dzieci z ZK ze względu na wspomnianą wiotkość elementów otaczających stawy.

KONSULTACJA ENDOKRYNOLOGICZNA

Przy wolnym wzrastaniu należy wykluczyć niedobór hormonu wzrostu oraz  niedoczynność  tarczycy.

Konsultacji endokrynologicznej wymagają cechy przedwczesnego dojrzewanie płciowe, to jest pojawiające się przed 8 (u dziewczynek) lub 9 (u chłopców) rokiem życia.

Innym problemem konsultowanym przez endokrynologa są sytuacje hipoglikemii u dziecka, czyli za niskiego poziomu cukru we krwi.

 

!!! WAŻNE -  U dzieci z ZK konieczna jest częsta (przynajmniej raz w roku) kontrola obwodu głowy, wzrostu i wagi. Dzięki temu, szybko można zauważyć i zareagować na zahamowanie wzrastania dziecka.

KONSULTACJA NEUROLOGICZNA

Rolą neurologa w diagnostyce dzieci z ZK jest ocena obniżonego napięcia mięśniowego u niemowląt (hipotonii) i potrzeby rehabilitacji oraz ocena zaburzeń chodu. W takich sytuacjach następnym krokiem powinno być dobranie odpowiedniej rehabilitacji w zależności od wieku i stwierdzonych przez lekarza nieprawidłowości.

                    

  !!! WAŻNE - Szczególną uwagę należy zwrócić na tzw. „kroki milowe” w rozwoju ruchowym dziecka (np. siadanie, raczkowanie) Dokładna obserwacja i szybka interwencja może zapobiec dużym opóźnieniom w rozwoju.

 

!!! WAŻNE - Każde dziecko, u którego podejrzewa się padaczkę również wymaga pilnej konsultacji i diagnostyki neurologicznej.

 

* badanie rezonansu magnetycznego mózgu konieczne jest w przypadku problemów neurologicznych u dziecka ale również przy zauważalnych wadach czaszki (np. mała głowa, za duża głowa).

KONSULTACJA PSYCHOLOGICZNA I PSYCHIATRYCZNA

Twoje dziecko będzie miało problemy z nauką. Odpowiednie testy psychologiczne określą stopień ewentualnej niepełnosprawności umysłowej. Psycholog i pedagog dopasują program nauczania do indywidualnych potrzeb Twojego dziecka. 

Konieczna jest fachowa ocena dziecka przez  psychiatrę , gdy wykazuje ono zachowania autystyczne.

TERAPIA LOGOPEDYCZNA

Stała opieka logopedyczna jest niezbędna, gdyż Twoje dziecko z ZK ma problemy z mową.

KONSULTACJA OKULISTYCZNA

Częste wady i choroby okulistyczne wymagają dokładnej oceny specjalistycznej pacjentów z ZK i ewentualnej  dalszej opieki w przypadku stwierdzenia  nieprawidłowości.

 

!!! WAŻNE – Wszystkim pacjentom z ZK, u których okulista nie stwierdził wady oczu,  zalecana jest coroczna ocena okulistyczna.

 

!!! WAŻNE - Zwróć uwagę, czy w nocy Twoje dziecko ma szczelnie zamknięte powieki. Długotrwałe niedomykanie powiek może spowodować poważne choroby oka.

KONSULTACJA OTOLARYNGOLOGICZNA

Przewlekłe i nawracające zapalenie ucha środkowego jest częstą przyczyną wizyt u laryngologa pacjentów z Zespołem Kabuki. Może być również przyczyną niedosłuchu u tych pacjentów, dlatego niezwłocznie trzeba się zgłosić do laryngologa przy podejrzeniu zapalenia ucha środkowego u dziecka.

 

!!! WAŻNE - Zaleca się coroczną ocenę słuchu u dziecka oraz dalszą diagnostykę w przypadku zdiagnozowania niedosłuchu.

KONSULTACJA ORTODONTYCZNA

Liczne wady i zmiany w obrębie zębów u dzieci z ZK wymagają konsultacji i leczenia ortodontycznego już od najmłodszych lat życia dziecka.

KONSULTACJA NEFROLOGICZNA I UROLOGICZNA

Nefrolog opiekuje się dziećmi z podejrzewanymi lub wykrytymi wadami nerek i zaburzeniami funkcji nerek.

Natomiast urolog lub chirurg dziecięcy jest lekarzem, który zoperuje  Twojego dziecko z powodu stwierdzonych wspomnianych wyżej wad oraz w przypadku wad narządów płciowych.

KONSULTACJA IMMUNOLOGICZNA

Ze względu na stosunkowo częste niedobory odporności u pacjentów z ZK każde dziecko już po skończeniu 1 roku życia powinno mieć zbadany poziom immunoglobulin w surowicy krwi.

Dorośli

KONSULTACJA DIETETYKA

W przypadku otyłości.

Zasoby internetowe

http://kabukisyndrome.com/

http://ghr.nlm.nih.gov/condition/kabuki-syndrome

http://www.dyscerne.org/dysc/digitalAssets/0/264_Kabuki_Guidelines.pdf

http://www.gen.org.pl/index.php?Itemid=289&id=345&option=com_content&task=view

 

Piśmiennictwo, najważniejsze:

  1. Cassidy S. B., Allanson J. E., Management of Genetic Syndromes, 3rd ed., New Jersey, Wiley-Blackwell, ISBN 978-0-470-19141-5
  2. Hou J.W.: Variable expressivity in a family with Kabuki make-up (Niikawa-Kuroki) syndrome. Chang Gung Med. J. 2004 27(4): 307-311.
  3. GeneReview
  4. OMIM
  5. Genetest
  6. PTGC

O Centrum 
Diagnostyczno-Terapeutycznym
Chorób Rzadkich 
im. Bartłomieja Skrzyńskiego

Centrum Diagnostyczno-Terapeutyczne Chorób Rzadkich im. Bartłomieja Skrzyńskiego powstało z myślą o wszystkich potrzebujących z niepełnosprawnościami i chorobami rzadkimi oraz ich najbliższych. Prowadzone jest, jako forma działalności statutowej Fundacji Potrafię Pomóc. Jest to działalność odpłatna użytku publicznego a wszystkie środki pochodzące z Centrum, przeznaczane są na cele statutowe Fundacji.

Kontakt

ul.Horbaczewskiego 24
54-130 Wrocław
rejestracja@potrafiepomoc.org.pl
+48 721 727 777

Centrum Diagnostyczno - Terapeutyczne Chorób Rzadkich 2020 © All rights reserved

Cookies - zasady używania

Cookies- zasady używania

Ta strona używa plików Cookies. Mają Państwo możliwość wyboru czy odwiedziny na stronie są uwzględniane w danych statystycznych czy nie. Niniejsza strona zbiera dane statystyczne analityczne i marketingowe.
Zmień ustawienia plików cookies  aby dostosować zgody lub kliknij w przycisk "Akceptuj wszsytkie" aby zaakceptować wszsytkie zgody.
Dowiedz się więcej o tym jak używamy plików cookies.

linkedin facebook pinterest youtube rss twitter instagram facebook-blank rss-blank linkedin-blank pinterest youtube twitter instagram