włącz wersję strony dla czytników ekranów - pamiętaj poruszaj się po nagłówkach h1, h2
Przejdź do menu
Przejdź do sekcji kontakt
Czcionka
Przywróć oryginalny rozmiar tekstuzwiększ rozmiar tekstu
Kontrast
przywróć oryginalny kolor tekstu i tłaustaw żółty kolor tekstu na czarnym tlelogo żółte

Zespół włosowo-nosowo-palcowy typu 1 TRICHORHINOPHALANGEAL SYNDROME TYPE 1

Częstość występowania

TRPS 1 to niezwykle rzadko występująca wieloukładowa choroba dziedziczna, która dotyczy meżczyzn i kobiet z równą częstością. Osoby dotknięte łagodną postacią choroby, z subtelnymi objawami, często pozostają niezauważone i niezdiagnozowane. Z tego powodu nie określono dotychczas dokładnej liczby, określającej występowanie w populacji. Być może występuje częściej niż podaje to dostepna literatura.

Podłoże genetyczne

Mikrodelecja na długim ramieniu chromosomu 8 - 8q24

Dziedziczenie autosomalne dominujące -  pojawienie się objawów choroby spowodowane jest wystąpieniem  jednego nieprawidlowego allela, otrzymanego od jednego z rodziców.Jeśli mutacja wystąpi po raz pierwszy (de novo) -  oznacza to, że błąd w genie nie jest dziedziczony, nie występuje u żadnego z rodziców lecz zachodzi on podczas powstawania i wczesnych etapów formowania się zarodka.

 

W rzadkich przypadkach TRPS1 może wystąpić jako cecha autosomalna recesywna, osoba dziedziczy jeden nieprawidłowy gen, drugi jest prawidłowy, natomiast jego działanie jest niewystarczające, produkcja prawidłowego białka jest zbyt mała i pojawiają sie objawy.

Korelacja genotypowo – fenotypowa

Gen TRPS 1 koduje produkcję białka o tej samej nazwie, pełni ono rolę regulacyjną dla genów odpowiedzialnych za prawidłowy przebieg procesów wzrostu układu ruchu - wzrost i prawidłowa budowa kosci i chrząstek. Mutacja powoduje produkcję białka o nieprawidłowej budowie i funkcji.

Badania genetyczne

Możliwość wykonania badań genetycznych w kierunku TRPS1 oferują laboratoria

Medgen w Warszawie, Omedica w Poznaniu  i inne.

Opis kliniczny i przebieg choroby

Objawy widoczne są od urodzenia.

WŁOSY

Dzieci mają bardzo jasne, delikatne, rzadkie włosy, ze skłonnością do wypadania, zdarzają się przypadki łysienia przed druga dekadą życia, dotyczy ono głównie okolicy czołowej i ciemieniowej. Brwi są zdecydowanie grube, wyraźnie zaznaczone, gęściejsze w okolicy nasady nosa, rzadsze w kierunku skroni

Skóra jest wiotka, delikatna, "za luźna".

TWARZ - cechy dysmorficzne

szerokie, wydatne czoło

charakterystyczny jest wygląd nosa -  duży, wydłużony z zaokrąglonym końcem - w kształcie gruszki, skrzydełka nosa małe, słabo rozwinięte

długa, wyraźna rynienka nosowo-wargowa

wąska górna warga

mała żuchwa, dołek lub rowek w podbródku

uszy duże, nisko osadzone, lekko zrotowane ku tyłowi

zęby małe, próchnicze, szaro-żółte, wady zgryzu, zęby dodatkowe (siekacze)

gotyckie podniebienie

UKŁAD RUCHU

wiek kostny jest opóźniony, tempo wzrastania wolne, docelowy wzrost osób chorych jest  raczej niski pomiędzy 3 a 10 percentylem dla populacji

RĘCE I STOPY

śródręcze i śródstopie są skrócone, palce krótkie, zwężające się w kierunku dystalnym, moze występować klinodaktylia, czyli dosiebne zgięcie piątych palców, mogą wystąpić dodatkowe palce, paznokcie są cienkie i łamliwe, u niektórych pacjentów stwierdzano płaskostopie

zmiany widoczne w badaniu radiologicznym

kosci śródręcza i śródstopia skrócone, skrzywione, stożkowato zniekształcone nasady kości długich śródręcza, śródstopia i palców

Poza tym

kurza klatka piersiowa (mogą jej towarzyszyć częste infekcjie dróg oddechowych)

wystające łopatki

dysplazja stawów biodrowych

zwichnięcie/przemieszczenie rzepki

syringomielia

bóle stawów rąk, bioder, kręgosłupa spowodowane przez stany zapalne stawów, przebiegają z obrzękiem, zaczerwienieniem i ograniczeniem ruchomości

Okazjonalnie stwierdzano u pacjentów w z TPRS1 następujące objawy

obniżone napięcie mieśniowe w okresie noworodkwym/niemowlęcym

częściowa syndaktylia

kraniosynostoza

skrócenie kosci łokciowych

wypadanie płatka zastawki mitralnej

upośledzenie umysłowe

częściowy niedobór wydzielania hormonu wzrostu

Kryteria rozpoznania

  1. charakterystyczny fenotyp
  2. zdjęcie rtg - stożkowate nasady kości rak i stóp
  3. badanie genetyczne - stwierdzenie obecnosci mikrodelecji metodą FISH

Diagnostyka różnicowa

- Langer - Giedion syndrome (TRPS 2)

- Sugio - Kajii syndrome (TRPS 3)

- Legg - Calve - Perthes disease

- Menkes syndrome

- Coffin - Siris syndrome

- Nikolaides - Baraitser syndrome

- Floating Harbour syndrome

Poradnictwo genetyczne

Większość przypadków TRPS1 występuje rodzinnie co najczęściej związane jest z dziedziczeniem autosomalnym dominującym. W takim przypadku prawdopodobieństwo wystąpienia choroby u potomstwa osoby z TRPS1 równa się 50%.

Jeżeli mutacja pojawia się de novo ryzyko urodzenia następnego chorego dziecka jest bardzo niskie, nieco wyższe niż ryzyko populacyjne, tzn. tylko nieco wyższe niż u każdej innej pary ze względu na możliwość występowania tak zwanego mozaicyzmu germinalnego.

 

Diagnostyka prenatalna

Diagnostyka prenatalna inwazyjna - amniopunkcja, biopsja trofoblastu - są wykonywane zazwyczaj w przypadku rodzinnego występowania choroby.

Postępowanie

leczenie jest objawowe i wspomagające, polega na skoordynowanej opiece wielu specjalistów:

OPIEKA PEDIATRYCZNA

Regularna ocena tempa rozwoju psychoruchowego i fizycznego dziecka. W razie nieprawidłowości zlecenie odpowiedniej rehabilitacji, pomocy pedagoga i psychologa.

KONSULTACJA ENDOKRYNOLOGICZNA

W przypadku stwierdzenia niedoboru wydzielania hormonu wzrostu - suplementacja.

KONSULTACJA KARDIOLOGICZNA

Wymagana, gdy jest podejrzenie wady serca.

KONSULTACJA ORTOPEDYCZNA I REHABILITACJA

Niezbędne u chorych z zapaleniami stawów, bólami kręgosłupa, kraniosynostozą czy skróceniem kości łokciowych

KONSULTACJA NEUROLOGICZNA

Wymagana przy występującej hipotonii mięśniowej, opóźnieniu w rozwoju dziecka.

TERAPIA LOGOPEDYCZNA

Ze względu na niedorozwój żuchwy, dzieci z TRPS 1 mogą mieć problemy z mową – konieczne są regularne ćwiczenia mowy u logopedy.

KONSULTACJA STOMATOLOGICZNA I ORTODONTYCZNA

Ze względu na obecność zebów dodatkowych, wad zgryzu związanych z niedorozwojem żuchwy oraz częstej, nasilonej próchnicy.

KONSULTACJA CHIRURGICZNA

W celu leczenia syndaktylii i mikrognacji.

W wieku dorosłym i starszym - 6/7 dekada życia - pacjenci cierpią na przewlekłe bóle wielu stawów spowodowane nasilonymi zmianami zwyrodnieniowymi. Może towarzyszyć też osteopenia.

 

Piśmiennictwo:

 

  1. K. Lyons Jones, M. Crandall Jones, M. del Campo "Smith's Recognizable Patterns of Human Malformation"
  2. H.V. Firth, J.A. Hurst "Oxford Desk Reference - Clinical Genetics"
  3. Zasoby internetowe:

https://rarediseases.org/.../trichorhinophalangeal-syndrome-type-i/

https://www.omim.org/entry/190350

https://ghr.nlm.nih.gov/condition/trichorhinophalangeal-syndrome-type-i

 

                                                                                                                                                                     Opracowała Gabriela Kołodziej

O Centrum 
Diagnostyczno-Terapeutycznym
Chorób Rzadkich 
im. Bartłomieja Skrzyńskiego

Centrum Diagnostyczno-Terapeutyczne Chorób Rzadkich im. Bartłomieja Skrzyńskiego powstało z myślą o wszystkich potrzebujących z niepełnosprawnościami i chorobami rzadkimi oraz ich najbliższych. Prowadzone jest, jako forma działalności statutowej Fundacji Potrafię Pomóc. Jest to działalność odpłatna użytku publicznego a wszystkie środki pochodzące z Centrum, przeznaczane są na cele statutowe Fundacji.

Kontakt

ul.Horbaczewskiego 24
54-130 Wrocław
rejestracja@potrafiepomoc.org.pl
+48 721 727 777

Centrum Diagnostyczno - Terapeutyczne Chorób Rzadkich 2020 © All rights reserved
Realizacja Strony – dariusz.tryniecki@gmail.com

Cookies - zasady używania

Cookies- zasady używania

Ta strona używa plików Cookies. Mają Państwo możliwość wyboru czy odwiedziny na stronie są uwzględniane w danych statystycznych czy nie. Niniejsza strona zbiera dane statystyczne analityczne i marketingowe.
Zmień ustawienia plików cookies  aby dostosować zgody lub kliknij w przycisk "Akceptuj wszsytkie" aby zaakceptować wszsytkie zgody.
Dowiedz się więcej o tym jak używamy plików cookies.

linkedin facebook pinterest youtube rss twitter instagram facebook-blank rss-blank linkedin-blank pinterest youtube twitter instagram